Το φάντασμα της Anne Boleyn: Η αδικοχαμένη βασίλισσα που στοιχειώνει για αιώνες την Αγγλία

“In the tower of London, large as life, the ghost of Anne Boleyn walks they declare.
Poor Anne Boleyn was once King Henry's wife until he made the headsman bob her hair.
Ah, yes, he did her wrong long years ago and she comes up at night to tell him so,

With her head tucked underneath her arm she walks the bloody tower,
With her head tucked underneath her arm at the midnight hour.”

- Τραγούδι των R.P. Weston & Bert Lee

Art source https://en.wikipedia.org/wiki/Anne_Boleyn#/media/File:Anne_boleyn.jpg

Στις 19 Μαΐου 1536, πραγματοποιήθηκε μία από τις γνωστότερες εκτελέσεις της παγκόσμιας ιστορίας. Η Anne Boleyn, βασίλισσα της Αγγλίας ως δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου Η’ και μητέρα της Ελισάβετ Α’, εκτελέστηκε στον πύργο του Λονδίνου με πολλές και βαριές κατηγορίες να βαραίνουν το μητρώο της. Πώς όμως μια βασίλισσα γνώρισε ένα τόσο αιματηρό τέλος;

Η Anne γεννήθηκε στην πρώτη δεκαετία του 1500 στην Αγγλία των Τυδώρ. Ήταν το δεύτερο από τα τρία παιδιά των Elizabeth Howard και Thomas Boleyn και σε αντίθεση με αρκετά εύπορα κορίτσια της εποχής της έλαβε σημαντική μόρφωση. Αυτό την βοήθησε να ταξιδέψει σε ξένες αυλές, όπως της Μαργαρίτας της Αυστρίας και της Claude, συζύγου του Φραγκίσκου της Γαλλίας. Σαφώς και υπηρέτησε και την αγγλίδα βασίλισσα, Αικατερίνη της Αραγωνίας. Έτσι γνώρισε τον μέλλοντα σύζυγό της.

Ο γάμος του Ερρίκου και της Αικατερίνης ήταν δυστυχισμένος, καθώς από τις έξι εγκυμοσύνες της βασίλισσας επέζησε μονάχα μία κόρη. Το αποτέλεσμα ήταν να γεμίσει η Αυλή με τις ερωμένες του Ερρίκου και τα νόθα τέκνα του. Ανάμεσα στις ερωμένες του ήταν κι η αδερφή της Anne, Μαρία, η φήμη της οποίας καταστράφηκε εξαιτίας αυτής της σχέσης. Ωστόσο, μέχρι να βαρεθεί ο βασιλιάς την συντροφιά της, η οικογένειά της απέκτησε αρκετά προνόμια, τα οποία δεν ήθελαν να αποχωριστούν. Οπότε, όταν παραγκωνίστηκε η Μαρία, θυσίασαν την δεύτερη κόρη τους. Η Anne όμως είχε μάθει από τα λάθη της αδερφής της και δεν δέχτηκε να κοιμηθεί με τον βασιλιά εκτός γάμου.

Έχοντας απογοητευτεί με την πρώτη του σύζυγο, η οποία πλέον απομακρυνόταν από τα γόνιμα χρόνια της, αποφάσισε να πραγματοποιήσει την ευχή της Anne. Το αποτέλεσμα ήταν να έρθει σε ρήξη με τον πάπα και να αρχίσει η δημιουργία της ανεξάρτητης Αγγλικανικής εκκλησίας. Με αυτό η Anne γνώρισε και δεύτερη νίκη, καθώς είχε ασπαστεί τον Λουθηρανισμό.

Μετά από επτά χρόνια μάχης για το πιο περιβόητο διαζύγιο της Ευρώπης, ο Ερρίκος κατάφερε να κηρύξει τον πρώτο του γάμο άκυρο και την κόρη του Μαρία, νόθο τέκνο. Τον Σεπτέμβρη του 1532 έδωσε στην Anne τον τίτλο της Μαρκησίας του Pembroke και δυο μήνες αργότερα την παντρεύτηκε κρυφά, γιατί μάλλον η σχέση τους είχε ήδη ολοκληρωθεί και υπήρχε φόβος για εγκυμοσύνη. Τελικά, η Anne πράγματι κυοφόρησε σύντομα το παιδί τους και στην στέψη της τον Ιούνιο του 1533 ήταν ήδη έξι μηνών έγκυος. Τον Σεπτέμβριο, έναν χρόνο αφότου ξεκίνησε η άνοδος της, έφερε στον κόσμο όχι τον πρίγκιπα που είχε υποσχεθεί στον σύζυγο της, αλλά μία κόρη. Τα επόμενα τρία χρόνια προσπάθησε να εκπληρώσει τους όρκους της αλλά οι εγκυμοσύνες της κατέληγαν σε αποβολές ή θνησιγεννήσεις. Η τελευταία μάλιστα καταγράφηκε στις 29 Ιανουαρίου του 1536.

Όσα χρόνια ήταν παντρεμένοι, ο Ερρίκος δεν έπαψε να έχει ερωμένες, καθώς η απογοήτευση με τη νεότερη σύζυγο του μεγάλωνε κάθε φορά που η κοιλιά της δεν κάρπιζε με υγιές αρσενικό. Έτσι, η Anne μας επιβεβαίωσε με τον πιο επώδυνο τρόπο ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Μία κυρία επί των τιμών της τράβηξε την προσοχή του άντρα της και η ίδια απέδωσε την τελευταία αποτυχημένη εγκυμοσύνη της στο ότι έγινε μάρτυρας των τρυφερών στιγμών τους.

Η 29η Γενάρη έφερε στην Anne περισσότερες συμφορές από όσες είχε τολμήσει να φανταστεί. Το νεκρό σώμα του εμβρύου εξετάστηκε και ο γιατρός ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για παραμορφωμένο αγόρι. Σε μια εποχή που η Ευρώπη είχε καταπιαστεί με το ανελέητο κυνήγι μαγισσών, απέδιδαν σε εκείνες όσα τραγικά φαινόμενα αδυνατούσαν να ερμηνεύσουν. Έτσι, η πρώτη σκέψη αρκετών ήταν πως η Anne επιδιδόταν σε τέτοιες σατανικές ενέργειες. Ήδη πριν τον γάμο της πολλοί την αποκαλούσαν μάγισσα, επειδή μόνο έτσι θα μπορούσε να πείσει τον βασιλιά να χωρίσει την αγαπημένη τους Αικατερίνη και να αποκοπεί από την καθολική εκκλησία. Στις 2 Μαΐου λοιπόν, η Anne συνελήφθη και οδηγήθηκε στον πύργο του Λονδίνου.

Anita Jo Intenzo-Haunted Author: LADY IN WHITE

Οι κατηγορίες δεν περιορίζονταν μόνο στην μαγεία. Βρέθηκαν μάρτυρες που υποστήριξαν ότι η Anne μιλούσε δημόσια άσχημα για τον βασιλιά και ότι τον απατούσε. Μαζί με εκείνη φυλακίστηκαν και οι υποτιθέμενοι εραστές της, ανάμεσα τους κι ο αδερφός της, George. Μία μοιχαλίδα μάγισσα που κατά καιρούς έπραττε και αιμομιξία θα τιμωρούταν φυσικά με μια τερατογένεση. Όμως η Anne έχασε το τελευταίο της παιδί στον τέταρτο μήνα, όποτε προφανώς το έμβρυο δεν είχε αναπτυχθεί αρκετά ώστε να θυμίζει άνθρωπο. Ο κόσμος του 16ου αιώνα βέβαια δεν μπορούσε να κατανοήσει κάτι τέτοιο.

Στις 15 Μαΐου, οι φυλακισμένοι δικάστηκαν και τους επιβλήθηκε η θανατική ποινή με αποκεφαλισμό. Στις 17 Μαΐου εκτελέστηκαν οι υποτιθέμενοι εραστές, ενώ ο γάμος της Anne και του Ερρίκου ανακηρύχθηκε άκυρος και η κόρη τους νόθο, όπως η ετεροθαλής αδερφή της. Στις 18 Μαΐου αναμενόταν να αποχαιρετίσει κι η ίδια τον κόσμο, ωστόσο ο εκτελεστής που είχαν καλέσει από την Γαλλία αποκλειστικά γι’ αυτή την δουλειά καθυστέρησε. Υπάρχουν μαρτυρίες που λένε ότι η Anne γέλασε ακούγοντας για αυτή την καθυστέρηση και φώναξε περιχαρής πως ο θάνατος της δεν θα αργούσε πολύ γιατί είχε μικρό λαιμό. Στις εννέα το πρωί της επομένης, έφυγε από το δωμάτιο της –το ίδιο δωμάτιο που χρησιμοποιούσε πριν την στέψη της– έβγαλε έναν συγκινητικό λόγο στον οποίο ζητούσε να προσευχηθούν πρώτα για τον βασιλιά κι έπειτα για την ψυχή της και εν συνεχεία ακολούθησε το μονοπάτι των νεκρών.

Η πλειονότητα των ιστορικών συμφωνούν πως οι κατηγορίες ήταν ψεύτικες και η Anne εκτελέστηκε άδικα. Το γεγονός μάλιστα ότι ο Ερρίκος αρραβωνιάστηκε την τρίτη του σύζυγο λιγότερο από είκοσι τέσσερις ώρες μετά την εκτέλεση και την παντρεύτηκε έντεκα μέρες αργότερα μαρτυρά πολλά παραπάνω από τις έρευνες. Η Anne λοιπόν τόλμησε να πετάξει ψηλά, αλλά τα φτερά της κάηκαν και έτσι έπεσε στο κενό, ακριβώς όπως ο Ίκαρος. Η τραγική βασίλισσα όμως δεν φαίνεται να εγκατέλειψε πλήρως αυτό τον κόσμο, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το ανήσυχο πνεύμα της κυκλοφορεί ακόμα ανάμεσα μας.

Ένα από τα μέρη που πολλοί υποστηρίζουν ότι περιφέρεται το φάντασμα της βασίλισσας είναι φυσικά ο πύργος του Λονδίνου. Ο Λευκός Πύργος, το φρούριο που φιλοξένησε χιλιάδες φυλακισμένους, βρίθει από ενέργεια διότι εκεί εκτελέστηκαν όσοι καταδικάστηκαν. Μέχρι και σήμερα πιστεύεται ότι είναι το πλέον στοιχειωμένο σημείο του Λονδίνου καθώς οι ψυχές των εκτελεσμένων τριγυρίζουν εκεί για πολλούς αιώνες. Ανάμεσα τους είναι φυσικά και η Anne.

Τον 19ο αιώνα, όταν οργίαζε η γοτθική λογοτεχνία στην Αγγλία, υπήρξαν τρεις πολύ συγκεκριμένες μαρτυρίες όσον αφορά το φάντασμα της βασίλισσας. Η πρώτη καταγράφηκε το 1817 με τον πλέον μακάβριο τρόπο, όταν ένας φρουρός υπέστη θανάσιμο έμφραγμα αντικρίζοντας το ακέφαλο πνεύμα. Το 1864, ένας άλλος εργαζόμενος φρουρούσε τα βασιλικά δωμάτια του πύργου, εκεί που διανυκτέρευσε η Anne πριν τη στέψη της. Αργά το βράδυ, είδε μια κατάλευκη φιγούρα τυλιγμένη από ομίχλη και ντυμένη με την μόδα της εποχής των Τυδώρ. Φυσικά, το κεφάλι της δεν φαινόταν πουθενά. Με δυνατές φωνές ο φρουρός υπέδειξε στην άγνωστη γυναίκα να απομακρυνθεί, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Δεν είχε άλλη επιλογή από το να βγάλει το ξίφος του και να την απειλήσει. Όταν όμως η άκρη του ξίφους προσγειώθηκε εκεί που θεωρητικά ήταν το στήθος της δεν ακινητοποιήθηκε από το δέρμα της, αλλά πέρασε μέσα από το σώμα. Ήταν φανερό ότι επρόκειτο για φάντασμα και μάλιστα για την γνωστή αδικοχαμένη βασίλισσα. Ο συγκεκριμένος φρουρός είχε και μάρτυρα, ο οποίος επιβεβαίωσε την ύπαρξη μιας αλλόκοσμης παρουσίας στον πύργο. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο αρχηγός της φρουράς βίωσε την δική του μεταφυσική εμπειρία. Εκείνος υποστήριξε ότι καθώς περιπολούσε έξω από το παρεκκλήσι του Αγίου Πέτρου είδε μια παράξενη λάμψη στο εσωτερικό του. Του φάνηκε αρκετά παράξενο δεδομένου ότι ήταν βράδυ και ο χώρος ήταν κλειδωμένος. Μπαίνοντας μέσα, δεν είδε κάποιον συνάδελφο του να προσεύχεται παρά το προχωρημένο της ώρας. Δεν είδε καν ανθρώπινα όντα. Ο φρουρός μίλησε για παρέλαση άυλων μορφών που θύμιζαν φρουρούς και κυρίες επί των τιμών. Πίσω τους πορευόταν μια γυναίκα, την οποία αναγνώρισε χάρη στα πορτραίτα. Ήταν φυσικά η Anne Boleyn. Όταν η πομπή ολοκληρώθηκε, τα φαντάσματα εξαφανίστηκαν μαζί με το φως που τα συνόδευε. Να σημειωθεί πως σε αυτό το παρεκκλήσι είναι θαμμένη η βασίλισσα.

Δεδομένης της σημασίας που είχε ο πύργος για την Anne, είναι απόλυτα λογικό να θεωρεί κανείς ότι το φάντασμα της εξακολουθεί να τριγυρνάει εκεί. Από τα διαμερίσματα της, το σημείο εκτέλεσης της έως και το παρεκκλήσι στο οποίο αναπαύεται θα υπάρχει σίγουρα μια έντονη ενέργεια εξαιτίας των όσων διαδραματίστηκαν εκείνα τα χρόνια. Αξίζει να αναφέρουμε πως ανάμεσα στα θλιμμένα φαντάσματα του πύργου πιστεύεται πως κυκλοφορεί και η ξαδέρφη της, Catherine Howard. Η Catherine ήταν η τέταρτη σύζυγος του Ερρίκου και είχε το ίδιο αιματηρό τέλος.

Art by https://www.deviantart.com/cabotinecco

Παρά ταύτα, ο πύργος του Λονδίνου δεν είναι το μόνο σημείο που επισκέπτεται. Η αγάπη για τους βασιλιάδες τους και τις ιστορίες φαντασμάτων οδήγησε τους Άγγλους στη διεύρυνση της λίστας των σημείων που στοιχειώνει ένα από τα γνωστότερα πρόσωπα της ιστορίας τους. Ένα από αυτά τα μέρη είναι και το Hever Castle. Εκεί η Anne πέρασε ένα μεγάλο μέρος της παιδικής της ηλικίας και μερικά χρόνια πριν γίνει βασίλισσα. Από εκεί έχει όμορφες αναμνήσεις γεμάτες αθωότητα. Ακόμα κι οι κρυφές επισκέψεις του Ερρίκου την εποχή του έντονου κορταρίσματος τους είναι πολύ πιο ευχάριστες από τις μέρες της κράτησής της. Οπότε πιστεύεται πως επισκέπτεται το πατρικό της για να βρει γαλήνη και μάλιστα στη διάρκεια της αγαπημένης της γιορτής, τα Χριστούγεννα. Κάποιοι υποστήριξαν πως την είδαν να κάθεται κάτω από την βελανιδιά στην οποία φλέρταρε με τον Ερρίκο ή να διασχίζει τη γέφυρα Eden.

Στο Hampton Court, η παρουσία της δεν έχει την ίδια αισιόδοξη χροιά. Ως μία από τις αγαπημένες βασιλικές οικίες των Τυδώρ, το Hampton Court στοιχειώνεται από τρεις συζύγους του Ερρίκου. Η Anne περιφέρεται θλιμμένη στους διαδρόμους, φορώντας μία μπλε τουαλέτα. Το χρώμα με το οποίο επέλεξε ο θρύλος να την ντύσει ταιριάζει αρκετά με το μελαγχολικό της συναίσθημα. Το ίδιο ανήσυχες είναι και οι ψυχές της διαδόχου της, Jane Seymour και της ξαδέρφης της Catherine Howard. Η Jane έχασε τη ζωή της μετά από μια δύσκολη γέννα που διήρκησε τρεις μέρες και δυο νύχτες, φέρνοντας στον κόσμο τον πολυπόθητο διάδοχο. Ο αρκετά οδυνηρός τοκετός και το αργό τέλος από τον επιλόχειο πυρετό έδωσαν το έναυσμα στη λαογραφία να την γυρίσει στον τόπο του θανάτου της. Το τρίτο φάντασμα του παλατιού είναι η Catherine, η οποία λέγεται πως τρέχει στον διάδρομο προς το παρεκκλήσι. Σε αυτό έτρεξε κι όταν φυλακίστηκε στο παλάτι θέλοντας να εκλιπαρήσει τον βασιλιά για έλεος. Εκείνος όμως την αγνόησε. Η ψυχή της εξακολουθεί να καλύπτει για αιώνες την ίδια απόσταση με την ελπίδα να βρει γαλήνη.

Μία επίσης ιδιαίτερη συντροφιά έχει η Anne στο Windsor Castle. Όπως πολύ εύστοχα έχει επισημανθεί, το στοίχειωμα πρόκειται για οικογενειακή υπόθεση. Ο λόγος είναι πως πολλοί έχουν ακούσει τα αγκομαχητά του Ερρίκου καθώς σέρνει στο διάδρομο το ταλαιπωρημένο του πόδι ή έχουν δει την κόρη τους, την Ελισάβετ, να στέκει μαυροφορεμένη στο παράθυρο και έπειτα να επισκέπτεται τη βιβλιοθήκη. Θα ήταν αρκετά ενδιαφέρον να ακούγαμε μια συζήτηση ανάμεσα στο ζευγάρι μετά από όσα υπέμεινε η Anne. Ακόμα πιο ενδιαφέρον και όμορφο θα ήταν να γνωρίζαμε αν μάνα και κόρη είχαν ποτέ επαφές έστω και μετά θάνατον. Πάντως οι μαρτυρίες και κάποιες φωτογραφίες της σύγχρονής εποχής θέλουν την Anne να περιφέρεται μονάχη με το κεφάλι της στην αγκαλιά της.

Επίσης οικογενειακή υπόθεση είναι το στοίχειωμα στο Blickling Hall. Κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι η Anne γεννήθηκε σε αυτό το αρχοντικό, οπότε και δεν άργησαν να οργιάσουν οι φήμες για την παρουσία της εκεί. Η βασίλισσα επισκέπτεται το Blickling κάθε χρόνο στην επέτειο της εκτέλεσής της. Καταφθάνει με μία άμαξα που σέρνουν έξι ακέφαλα άλογα. Ο ηνίοχος είναι επίσης ακέφαλος. Η Anne κάθεται στην άμαξα έχοντας το δικό της κεφάλι απιθωμένο στα πόδια της. Όταν αποβιβάζεται, οι συνοδοί της εξαφανίζονται. Για το υπόλοιπο της ημέρας περιφέρεται στα δωμάτια του οικήματος στο οποίο πιθανόν ξεκίνησε η ιστορία της.

Την ίδια μέρα έχουν αναφερθεί δύο ακόμα απόκοσμες παρουσίες στο οικόπεδο. Η μία αφορά τον αδερφό της, George. Τέσσερα ακέφαλα άλογα σέρνουν τον επίσης αποκεφαλισμένο άρχοντα στην αυλή, ο οποίος ουρλιάζει αποζητώντας δικαιοσύνη για το δικό του αιματηρό τέλος. Το τρίτο πρόσωπο της οικογένειας που επιστρέφει στην επέτειο της 19ης Μαΐου είναι ο πατέρας τους, Thomas. Ο άκαρδος πατέρας, που δεν βοήθησε τα παιδιά του όταν φυλακίστηκαν και καταδικάστηκαν άδικα, καταδιώκεται από ορδές έξαλλων δαιμόνων, ενώ του έχει επιβληθεί μια μακροχρόνια τιμωρία. Για χίλια χρόνια οφείλει να διασχίζει τις γέφυρες που περιβάλλουν το οικόπεδο κουβαλώντας ένα αρκετά βαρύ έπιπλο.

Το λιγότερο γνωστό μέρος που φιλοξενεί την ταραγμένη ψυχή της Anne είναι το Marwell Hall. Τις μέρες που ήταν φυλακισμένη, η Jane Seymour είχε μεταφερθεί εκεί για να μην επηρεαστεί από την ταραχή που επικρατούσε στην Αυλή. Ο Ερρίκος ξέκλεβε συχνά χρόνο για να την επισκεφτεί και να κάνουν σχέδια για τον επερχόμενο γάμο τους, όσο η δεύτερη σύζυγος του ανέμενε καρτερικά το τέλος της.

Η Anne Boleyn είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες ιστορικές προσωπικότητες και μία από τις πιο ενδιαφέρουσες. Στη διάρκεια της βασιλείας της μισήθηκε από τον λαό της, αλλά αγαπήθηκε με τον θάνατο της. Η μάρτυρας και ηρωίδα της αγγλικής μεταρρύθμισης –όπως ανακηρύχθηκε στην βασιλεία της Ελισάβετ– μετατράπηκε σε μούσα θρύλων, μυθιστορημάτων, ακόμα και τραγουδιών. Ας ολοκληρώσουμε λοιπόν το άρθρο με μια πιο εύθυμη νότα χάρη στο άσμα που έγραψαν το 1934 οι R.P. Weston και Bert Lee κι ας ελπίσουμε ότι η αγαπητή Anne δεν θα αργήσει να βρει την γαλήνη που της αξίζει.

https://www.youtube.com/watch?v=tNyFmOG0ujg

Βιβλιογραφία και Διαδικτυακές Πηγές:

Eric Ives, The life and death of Anne Boleyn, United Kingdom, 2005

"The headless ghost of Anne Boleyn | National Trust". Nationaltrust.org.uk, https://www.nationaltrust.org.uk/features/the-headless-ghost-of-anne-boleyn- , Accessed 1/5/2020

"The ghost of Anne Boleyn". Theanneboleynfiles.com, https://www.theanneboleynfiles.com/the-ghost-of-anne-boleyn/, Accessed 1/5/2020

"Anne Boleyn Ghost – The most well traveled ghost in Britain". Hauntedroomes.co.uk https://www.hauntedrooms.co.uk/anne-boleyn-ghost-sightings-pictures, Accessed 1/5/2020